Etanol, powszechnie stosowany w środkach do dezynfekcji, może wkrótce trafić na listę substancji sklasyfikowanych w Unii Europejskiej jako CMR (rakotwórcze, mutagenne i działające toksycznie na rozrodczość). Branża farb i klejów ostrzega, że skutki takiej decyzji będą wykraczać poza rynek wyrobów biobójczych oraz kosmetycznych i dotkną też sektora chemii budowlanej.

Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) prowadzi prace nad zmianą klasyfikacji etanolu. ECHA przygotowuje w tym zakresie rekomendację, która w najbliższych tygodniach zostanie przekazana Komisji Europejskiej. 

Na jej podstawie może zapaść decyzja o uznaniu etanolu za substancję o działaniu rakotwórczym i reprotoksycznym. To oznaczałoby, że produkty biobójcze zawierające etanol – takie jak środki dezynfekujące do rąk, powierzchni czy sprzętu medycznego – mogą zostać objęte ograniczeniami lub być całkowicie wycofane z rynku.
 

Jak zakaz może wpłynąć na branżę farb i klejów?

Etanol to nie tylko kluczowy składnik produktów biobójczych – pełni także ważną rolę w produkcji farb, klejów i lakierów – wykorzystywany jest m.in. jako rozpuszczalnik, środek czyszczący i konserwujący. To substancja dobrze poznana, o bardzo dużym znaczeniu dla utrzymania jakości i parametrów technologicznych wielu wyrobów chemicznych.

Wprowadzenie zakazu lub istotnych ograniczeń w stosowaniu etanolu mogłoby zaburzyć łańcuchy dostaw, zwiększyć koszty produkcji i wymusić poszukiwanie droższych lub mniej sprawdzonych alternatyw. Skutki takiej decyzji odczuliby nie tylko producenci środków biobójczych i kosmetyków, lecz również przedsiębiorstwa z sektora farb, klejów i powłok, a docelowo także konsumenci.

Bezpieczeństwo stosowania etanolu

Choć celem regulacji jest ochrona zdrowia, branża farb i klejów wskazuje, że w swoich działaniach ECHA opiera się na ocenie potencjalnych zagrożeń, a nie na realnym ryzyku. Klasyfikacja ocenia właściwości substancji, czyli zdolność alkoholu etylowego, w odpowiednio wysokich dawkach, do szkodliwego wpływu na płodność i rozwój płodu. Liczne badania naukowe potwierdzają, że etanol używany zewnętrznie – w środkach dezynfekujących czy czyszczących – nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, a jego wchłanianie przez skórę lub drogi oddechowe jest znikome.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznaje produkty dezynfekujące na bazie etanolu za złoty standard w higienie rąk w placówkach medycznych. 

Jak wygląda dalszy proces decyzyjny?

Spotkanie Komitetu ds. Produktów Biobójczych przy ECHA odbędzie się w dniach 25-28 listopada br. Rekomendacja ECHA zostanie następnie przekazana Komisji Europejskiej, która podejmie ostateczną decyzję. 

Rekomendacja nie jest dla Komisji wiążąca, branża farb i klejów apeluje więc do instytucji unijnych o uwzględnienie rzeczywistych danych naukowych dotyczących bezpieczeństwa stosowania etanolu.

Polski Związek Producentów Farb i Klejów monitoruje proces legislacyjny oraz ściśle współpracuje z innymi organizacjami branżowymi, żeby wypracować rozwiązania, które nie zaszkodzą konkurencyjności przemysłu chemicznego w Polsce i Europie.

Polski Związek Producentów Farb i Klejów (PZPFiK)